15 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok w sprawie C-935/19, w którym orzekł, że błędne zastosowanie przepisów o VAT przez podatnika nie może prowadzić do nakładania sankcji VAT przewidzianej polską ustawą, gdy brak jest oszustwa i uszczuplenia wpływów podatkowych.
Sprawa dotyczył spółki, która wykazała w złożonej przez siebie deklaracji VAT kwotę do zwrotu wynikającą m.in. z zakupu nieruchomości. W wyniku kontroli urząd skarbowy stwierdził, że dostawa nieruchomości była zwolniona z VAT i spółka nie była uprawniona do odliczenia VAT naliczonego. Spółka złożyła korektę deklaracji VAT uwzględniając stwierdzone nieprawidłowości. Pomimo złożenia korekty organy podatkowe nałożyły na spółkę sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania wynoszącego 20% kwoty zawyżenia zwrotu VAT. Sprawa trafiła ostatecznie do WSA we Wrocławiu. Sąd uważał za konieczne ustalenie, czy stosowanie tego rodzaju sankcji, w sytuacji gdy popełniony przez spółkę błąd nie spowodował, że doszło do uszczuplenia należności podatkowych, pozostaje w zgodzie z zasadami proporcjonalności i neutralności VAT oraz czy jest ona uzasadniona w świetle celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i uniknięcia oszustw podatkowych.
TSUE uznał, że polskie przepisy dopuszczające 20% sankcję w opisanym przypadku są sprzeczne z prawem unijnym. Trybunał Sprawiedliwości uznał, iż niesłuszne jest nakładanie przez organ podatkowy sankcji bez rozróżnienia, czy do nieprawidłowego rozliczenia podatku doszło wskutek błędu czy też oszustwa oraz czy nastąpiło rzeczywiste uszczuplenie po stronie skarbu państwa. Ponadto, zdaniem TSUE sposób ustalania omawianej sankcji, stosowany automatycznie, nie daje organom podatkowym możliwości zindywidualizowania nałożonej sankcji w celu zapewnienia, by nie wykraczała ona poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym.