Do 31 maja 2025r. za popełnienie czynów określonych w art. 98 ustawy systemowej było zagrożone karą grzywny do 5000 zł. Na mocy ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia od 1 czerwca 2025 r. kwota grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy systemowej wzrosła do 46 000 zł.
Wykroczenia przeciwko przepisom ustawy systemowej to:
- niedopełnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie.
Obowiązek opłacania składek jest realizowany przez przekazanie na konto ZUS jednej kwoty, w której zawierają się należności z tytułu wszystkich składek naliczonych przez płatnika składek. Nieopłacenie zobowiązania składkowego w całości również może zostać uznane za wykroczenie,
- niezgłaszanie wymaganych ustawą danych lub zgłaszanie nieprawdziwych danych albo udzielanie w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień, lub odmowa ich udzielenia.
Z wykroczeniem tym mamy do czynienie, gdy płatnik składek nie realizuje obowiązku zgłoszenia danych osoby zatrudnionej do ubezpieczenia społecznego, lub podaje nieprawdziwe dane,
- udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenie kontroli.
Udaremnianie to uniemożliwienie wykonania czynności wchodzącej w zakres kontroli, na przykład uniemożliwienie wstępu do siedziby płatnika, odmowa dostarczenia niezbędnej informacji czy odmowa wstępu do określonego pomieszczenia.
Utrudnianie kontroli to stwarzanie przeszkód inspektorowi kontroli, na przykład Wykroczenie utrudnianiu prowadzenia wizytacji zakładu pracy lub nieudzielaniu informacji niezbędnych do wykonywania zadań kontrolnych,
- niedopełnianie obowiązku wypłacania świadczeń z ubezpieczeń społecznych i zasiłków finansowanych z budżetu państwa albo nienależne ich wypłacanie.
Wykroczeniem jest niedopełnienie obowiązku wypłacania świadczeń z ubezpieczeń społecznych i zasiłków finansowanych z budżetu państwa albo wypłata tych świadczeń nienależnie. Wypłata świadczeń po terminie nie stanowi wskazanego naruszenia,
- nieprowadzenie dokumentacji związanej z obliczaniem składek oraz z wypłatą świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Wykroczenie jest nieprowadzenie dokumentacji związanej z obliczaniem składek oraz wypłatą świadczeń z ubezpieczeń społecznych, gdy całkowicie zaniechano prowadzenia dokumentacji, a nie gdy jest ona prowadzona w sposób nierzetelny,
- niedopełnianie obowiązku przesyłania deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych w przewidzianym terminie.
Wskazane wykroczenie polega na niedopełnieniu obowiązku przesyłania deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych w przewidzianym w ogóle lub przesyłaniu ich po upływie terminów określonych w ustawie systemowej,
- niedopełnianie obowiązku przekazywania dokumentów związanych z ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym w formie określonej ustawie systemowej.
Wykroczenie polega na złożeniu dokumentów w innej formie niż określona w przepisach ustawy systemowej (elektronicznie lub papierowo). Nie ma znaczenia termin złożenia dokumentów oraz ich treść. Jeżeli dokumenty zostaną wysłane w innej formie niż właściwa, przyjmuje się, że dokumenty te nie zostały przekazane.
Podstawa prawna:
- art. 15, art. 18, art. 22, art. 24 ust. 1b, art. 32, art. 35 ust. 1–1a, art. 41, art. 43, art. 46 ust. 4, art. 47, art. 47a ust. 1, art. 98 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 350; ost.zm. Dz.U. z 2025 r. poz. 622
- art. 218 § 1a, art. 219 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny – j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 383
- art. 380 pkt 10 ustawy z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia – Dz.U. z 2025 r. poz. 620
- art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2025 r. poz. 277
