Po rozliczeniu PIT za 2024 rok w maju przedsiębiorców czeka kolejny obowiązek rozliczeniowy. Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która w 2024 r. podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu i była opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym, ma obowiązek rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rocznego rozliczenia nie dokonują osoby opodatkowane kartą podatkową oraz osoby odprowadzające składkę zdrowotną bez formy opodatkowania, ponieważ te osoby odprowadzają ryczałtową składkę zdrowotną, stałą, niezależną ani od przychodów, ani od dochodów z działalności gospodarczej. W przypadku, gdy działalność gospodarcza była zawieszona przez cały 2024 rok, nie ma obowiązku składania rocznego rozliczenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której działalność została wznowiona od stycznia 2025 roku, a płatnik od tej daty jest opodatkowany na zasadach ogólnych.
Rozliczenie roczne należy wykazać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2025 roku:
− ZUS DRA; osoby prowadzące działalność jednoosobową,
− ZUS RCA; osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców).
Należy wypełnić blok „Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne” (XII w ZUS DRA lub III.F w ZUS RCA). Przedsiębiorcy wykazują w nich dane do wyliczenia rocznej składki odrębnie dla każdej z form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). 20 maja 2025 r. jest ostatnim dniem, kiedy trzeba złożyć dokumenty rozliczeniowe za kwiecień 2025 r. wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2024 r. Jest to także termin na opłacenie należnych składek za kwiecień 2025 r. wraz z ewentualną dopłatą składki rocznej.
Na stronie internetowej ZUS dostępny jest kalkulator do obliczania rocznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Jeżeli z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wynika nadpłata, a przedsiębiorca nie ma zaległości w opłacaniu składek ani nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, na swoim profilu w PUE/eZUS w sekcji dokumentów roboczych znajdzie wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R). Należy go zweryfikować, wskazując jeden numer rachunku bankowego, na który ma być przekazany zwrot, spośród rachunków zapisanych na koncie płatnika w ZUS. Wniosek należy podpisać i odesłać za pośrednictwem PUE/eZUS do 2 czerwca 2025 roku. Wówczas ZUS przekaże nadpłatę na wskazany rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia. Jeśli przedsiębiorca nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty, Zakład rozliczy ją na koncie płatnika najpóźniej do końca bieżącego roku. Natomiast jeśli z podsumowania wynika, że zapłacona składka jest niższa niż ustalona, konieczne będzie uregulowanie różnicy wraz ze składką za kwiecień 2025 roku.
Przedsiębiorca, który chce złożyć dokumenty korygujące wysokość składki zdrowotnej za ubiegły rok, powinien je przekazać najpóźniej w dniu składania wniosku o zwrot nadpłaty. W przypadku braku takiego wniosku termin na złożenie dokumentów upływa 1 lipca 2025 roku.
Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2024 r. płatnicy składek muszą złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Sposób ich wypełnienia ma wpływ na weryfikację poprawności rozliczenia rocznego.
Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2024 roku można złożyć:
− najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty,
− do 1 lipca 2025 r. – jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty.
